Znaczenie słowa „charakter”

W tym właśnie znaczeniu pojęcie charakteru okazuje się niezwykle przydatne na terenie teorii wychowania moralnego, bowiem właśnie charakter stanowiłby wówczas przedmiot tego wychowania. Należy stwierdzić, że w ostatnich latach pojęcie charakteru w tym właśnie znaczeniu zostało wprowadzone do nauki o wychowaniu moralnym. W ten sposób zostało przezwyciężone tradycyjne pojmowanie kształcenia charakteru jako rozwijanie indywidualności wychowanka głównie poprzez rozmowy, lekturę i rozmyślania, w oderwaniu od konkretnych problemów życia społecznego. Nowocześnie pojęty proces kształcenia charakteru nie może być niczym innym, jak wychowywaniem jednostki społecznie wartościowej i zaangażowanej, doskonalącej się nie ze względu na jakieś wieczne i niezmienne wartości oraz wzory, lecz ze względu na konkretne i aktualne potrzeby społeczeństwa. Takie zarysowanie problematyki kształcenia charakteru jako przedmiotu wychowania moralnego pociąga za sobą konieczność dokładniejszej jego analizy. Nie wiemy, z jakich elementów zbudowany jest charakter i jaką odgrywają one w nim rolę, jak dokonuje się proces kształtowania się charakteru i integracji tych elementów, nie znamy także mechanizmów rządzących działaniem charakteru w konkretnych sytuacjach. Nie ulęga zaś wątpliwości, że nie posiadając dostatecznej wiedzy w tym względzie, niepodobna właściwie organizować procesów wychowania moralnego oraz efektywnie kierować ich przebiegiem. Problematyka stryktury i dynamika charakteru jako przedmiotu tego wychowania czeka więc na rychłe, wnikliwe i rzetelne opracowanie.