Wychowanie plastyczne, ekspresja i twórczość

W publikacjach specjalistycznych dominuje tematyka wychowania plastycznego. Jest to fakt charakterystyczny nie tylko dla naszego piśmiennictwa. Już w końcu ubiegłego stulecia pojawiały się pierwsze studia nad „sztuką dziecka” i pierwsze jej kolekcje; wychowanie estetyczne niemal utożsamiano z wychowaniem plastycznym, jak o tym świadczą choćby dzieje międzynarodowych stowarzyszeń tym sprawom poświęconych. U nas i w tym zakresie pionierem i niestrudzonym badaczem jest S. Szuman. Jego monografia pt. Sztuka dziecką. Psychologia twórczości rysunkowej, wydana w r. 1927, jest chyba jedną z nielicznych na świecie prac, które zarówno ukazują historię tego zagaćl- nienia i możliwe metody jego badania, jak również precyzują własną oryginalną teorię na ten temat . Te same zagadnienia interesują Szu- mana aktualnie (Ocena rysunków dziecięcych, „Ruch Pedagogiczny”, 1947/48, nr 4; Sztuka dziecka, „Życie Szkoły”, 1956, nr 4; na szczególną uwagę zasługuje studium pt. Piękno dziecięcych utworów plastycznych, analiza ich treści, formy i wyrazu, stanowiące wstęp do barwnego albumu sztuki dziecka pt. Malujemy, Warszawa 1961, Nasza Księgarnia). Analizy konkretnych przykładów pozwalają Szumanowi na stwierdzenie pewnych zbieżności między sztuką dziecka, sztuką prymitywną i sztuką ludową, a także z niektórymi kierunkami sztuki współczesnej (Klee, sztuka niefiguratywna). Analiza i ocena rysunków dzieci jest również treścią jednego z rozdziałów wspomnianej już książki S. Szumana O sztuce i.. Tezy o najbardziej charakterystycznych cechach sztuki dziecka (tendencje do upraszczania, schematyzowania, geometryzacji, skłonność do deformacji i abstrakcji) zostały udokumentowane odpowiednimi przykładami.