W dziedzinie higieny wf i sportu

Z zakresu higieny środowiskowej oraz schorzeń zawodowych występujących u nauczycieli wf; badania Leszka Namysłowskiego oraz Franciszka Wando- kantego z zakresu dietetyki sportowej; obserwacje Michała Niewiadomskiego nad rozkładem dnia ucznia z uwzględnieniem rozproszonych elementów wychowania fizycznego. Znaczny wpływ; na rozwój problematyki higienicznej w wychowaniu fizycznym wywarł dorobek higienistów szkolnych (Kacprzak, Skokowska, Kopczyńska, Serejski i inni), a zwłaszcza nakreślona przez Klemensa Sokala koncepcja ortopedii, czyli nauki o zasadach kierowania prawidłowym rozwojem osobniczym, koncepcja zbieżna z interesami wychowania fizycznego. Z prac poświęconych analizie i krytyce kierunków wf zasługują na uwagę studia Wacława Gniewkowskiego nad metodami tzw. gimnastyki naturalnej oraz prace nad tendencjami wf w świetle perspektyw cywilizacji technicznej, a także niektóre publikacje K. Barańskiego dotyczące rozwoju metod gimnastycznych. Osobną grupę tworzą pionierskie prace z zakresu ćwiczeń muzyczno-ruchowych i tańców Kwaśnicowej, Kubalskiej, Lisowskiej oraz badania Nożyńskiej nad historią tańca w Polsce. Ostatnie lata przyniosły istną powódź prac wykonanych przez • przedstawicieli poszczególnych dyscyplin wf i sportu, obalając anachroniczny podział na teoretyków i praktyków. Prace te, wyrosłe na gruncie praktyki pedagogicznej, oparte są na nowoczesnych metodach badawczych zaczerpniętych z nauk klasycznych z uwzględnieniem dziedzin i technik naukowych do niedawna egzotycznych na tym terenie, jak etnologia, historią kultury, prakseologia, ogólna teoria gier, socjometria, demografia, psychologia eksperymentalna, metody kliniczne, fluorografía, encefalografía, elektromiografia itd. Przykładem tego nurtu twórczości są m. in. prace Młodzikowskiego, Bielczyka (narciarstwo), Starosty (łyżwiarstwo), Składa, Witkowskiego, Matyni (pływanie), Gradowskiej, Szymańskiego, Kłyszejki, Szubry (gry sportowe), Dudzińskiego, Hoffmana i Stawczyka (lekka atletyka), Szewczyka (wf w wojsku), Nonasa (wf w szkołach wyższych), Janoty (strzelectwo), Kaźmierskiego (szermierka), Młokosiewicza (gimnastyka), a także oryginalne prace o złożonej i trudnej do zaszeregowania tematyce, jak badania Łukowskiej, Lubowicza i wielu innych. Na tle tych wysiłków już w latach 50-tych zaczęła wyodrębniać się nowa dyscyplina badawcza, a mianowicie: teoria sportu, skupiona głównie wokół problemów metodyki treningu oraz techniki i taktyki walki sportowej. Twórcą tej dyscypliny był w Polsce Otto Fiński, a jego najbliższymi współpracownikami Tadeusz Ulatowski, Jan Jaworski i Paweł Rotkiewicz.