TEORIA WYCHOWANIA MORALNO-SPOŁECZNEGO

Kiedy przed niespełna 20 laty rozpoczął się w naszym kraju wielki proces budowy nowych, socjalistycznych form życia społecznego, stało się oczywiste, że nie może on przebiegać w oderwaniu od przemian w zakresie świadomości ludzi. Człowiek ma być bowiem nie tylko ostatecznym celem owej społecznej przebudowy, lecz także świadomym jej twórcą. Jego postawa i aktywność zadecydują więc o rzeczywistym kształcie życia społecznego. Toteż wśród zadań, jakie stanęły przed różnymi dziedzinami działalności człowieka, szczególnie doniosłymi okazały się te, które ma do spełnienia wychowanie. Ale działalność wychowawcza, jeśli ma być skuteczna w swym masowym zasięgu, musi zostać oparta na rzetelnej wiedzy informującej, przy pomocy jakich metod można osiągnąć zamierzone cele. Z zadaniami socjalistycznego wychowania jest więc nierozłącznie związana potrzeba zbudowania pełnej i wartościowej teorii takiego wychowania. Jednym z jej doniosłych elementów składowych musi być teoria wychowania moralno-społecznego. Szczególne miejsce teorii wychowania moralno-społecznego w obrębie pedagogiki socjalistycznej wynika wyraźnie z celów, jakim nauka ta ma służyć. Jeżeli bowiem ma ona stworzyć naukowe podstawy organizacji procesu wychowania człowieka, który w świadomym wysiłku będzie kształtował socjalistyczne formy życia społecznego i który będzie dostatecznie przygotowany do konstruktywnego uczestnictwa w ramach tak ukształtowanego życia społecznego, to nie ulega wątpliwości, iż wymaga to przede wszystkim odpowiednich kwalifikacji moralnych jednostki.
Atoli śledząc rozwój i osiągnięcia teorii wychowania moralno-społecznego na przestrzeni 20 lat Polski Ludowej trudno oprzeć się wrażeniu, że dziedzina ta nie rozwijała się w stopniu w pełni odpowiadającym nakreślonym tutaj potrzebom. Zwracano na to uwagę już niejednokrotnie.