PROBLEMATYKA SYSTEMU WYCHOWIANIA PRZEDSZKOLNEGO

Nieliczne są dotąd próby podjęcia badań dotyczących organizacyjnych podstaw wychowania przedszkolnego, poddania rewizji lub akceptowania niektórych utrwalonych w praktyce schematów, sprawdzenia ich funkcjonalności w stosunku do założeń wychowawczych. Co lepsze z punktu widzenia przygotowania dziecka do szkoły: wychowanie w domu czy w przedszkolu? Na ten temat w roku 1954 ukazał się artykuł Janiny Pawłowskiej, ówczesnej wizytatorki Departamentu Przedszkoli Ministerstwa Oświaty. Zebrane w szkołach liczne opinie nauczycieli o dzieciach, które z przedszkola przyszły do szkoły, wskazywały na gorsze wprawdzie ich przystosowanie do wymogów dyscypliny szkolnej w porównaniu z dziećmi „domowymi”, jednak za przedszkolem świadczyły lepsze wyniki nauczania, większa aktywność dzieci na lekcji. W czasopiśmie „Pediatria Polska” ukazało się sprawozdanie z kompleksowych badań zorganizowanych przez odpowiednie pracownie Instytutu Matki i Dziecka, Instytutu Naukowego Kultury Fizycznej i Akademii Wychowania Fizycznego oraz Katedry Psychologii Wychowawczej Uniwersytetu Warszawskiego. Porównanie stanu zdrowia, sprawności fizycznej i poziomu rozwoju psychologicznego kilkuset dzieci z jednej dzielnicy (Warszawa-Wola), spośród których część chodziła do przedszkola, zaś część wychowywała się w domu, również przemawiało na korzyść wychowania w przedszkolu. Badania te są niewątpliwie pożyteczne. Skoro jednak istnienie przedszkoli jest faktem, potrzebny byłby raczej sondaż porównujący stan fizyczny i psychiczny dzieci z przedszkoli o różnym poziomie pracy pedagogicznej. Pilniejszym niż rozstrzygnięcie problemu: przedszkole czy dom, jest szukanie odpowiedzi na pytanie: jakie powinno być przedszkole, aby dobrze spełniało swoją rolę. Zagadnienie systemu wychowania przedszkolnego i jego założenia wychowawcze porusza Zofia Krzysztoszek. W ramach prac Zakładu Teorii Wychowania Uniwersytetu Warszawskiego autorka dokonała uogólnienia doświadczeń zorganizowanego przez siebie w roku 1957 przedszkola eksperymentalnego. Przeprowadzone próby służyły za podstawę opracowania nowego programu. Autorka wraz z zespołem wychowawczyń poddała próbie życia zagadnienie proporcji zabawy, pracy i nauki w różnych grupach przedszkola. W innej pracy rozważa na podstawie przeprowadzonych prób zagadnienie roli słowa wychowawczyni w pracy nad wyrabianiem u dzieci społecznie pożytecznych nawyków i przyzwyczajeń oraz rozważa problem zintegrowania treści pracy z dziećmi, które w poprzednim programie tymczasowym były podzielone sztucznie, jakby na „przedmioty” analogicznie do szkolnych.