Pchełka rzepakowa – groźny szkodnik upraw rzepaku

Pchełka rzepakowa (Phyllotreta spp.) to niewielki chrząszcz z rodziny stonkowatych, który odgrywa znaczącą rolę w ochronie roślin, zwłaszcza w uprawach rzepaku. Mimo swoich niewielkich rozmiarów (2–4 mm długości), pchełki rzepakowe potrafią wyrządzić ogromne szkody w młodych plantacjach rzepaku ozimego i jarego.

Czym jest pchełka rzepakowa?

Charakterystyczną cechą tych owadów jest ich zdolność do skakania – stąd potoczna nazwa „pchełka”. Chrząszcze te są koloru czarnego lub ciemnobrązowego z połyskiem, czasem z jasnymi paskami wzdłuż pokryw skrzydeł.

Szkodliwość pchełki rzepakowej

Pchełka rzepakowa zagraża uprawom głównie jesienią, tuż po wschodach rzepaku. Chrząszcze żerują na liścieniach i młodych liściach, wygryzając w nich charakterystyczne dziurki – tak zwane „okienka”. Przy masowym występowaniu mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia siewek, co wymusza konieczność ponownego siewu.

Warto zaznaczyć, że oprócz form dorosłych, również larwy pchełek mogą być groźne – żerując na korzeniach młodych roślin, osłabiają ich rozwój i odporność na warunki stresowe, jak na przykład przymrozki czy susza.

Pchełka w rzepaku – kiedy stanowi zagrożenie?

Największe zagrożenie ze strony pchełki rzepakowej przypada na jesień, kiedy dorosłe osobniki przelatują na świeżo zasiane pola rzepaku. Ich aktywność uzależniona jest od temperatury – już przy około 10°C mogą rozpocząć żerowanie. Drugi, mniejszy okres aktywności przypada wiosną, ale jego znaczenie gospodarcze jest zazwyczaj mniejsze.

Zwalczanie pchełki rzepakowej

Zwalczanie pchełki rzepakowej wymaga monitorowania plantacji już od momentu siewu. Jedną z podstawowych metod jest kontrola progów szkodliwości – zwykle przyjmuje się, że przekroczenie 25% uszkodzeń liścieni lub obecność kilku chrząszczy na jednej roślinie to sygnał do interwencji chemicznej.

Metody ochrony:

1. Integrowana ochrona roślin (IPM) – łączenie metod agrotechnicznych (wczesny siew, odpowiednie nawożenie) z chemicznymi.
2. Insektycydy – stosowane są środki kontaktowe i żołądkowe. Ważne, aby dobierać preparaty rotacyjnie, by ograniczyć rozwój odporności u szkodnika – warto wypróbować sprawdzony i skuteczny środek Delmetros 100 SC
3. Unikanie upraw monokulturowych – rotacja roślin ogranicza presję szkodników.
4. Monitorowanie – żółte naczynia do odłowu chrząszczy pomagają w ocenie skali nalotu i decyzji o terminie oprysku.

Pchełki rzepakowe a odporność na środki ochrony roślin

W ostatnich latach coraz częściej obserwuje się wzrost odporności pchełki rzepakowej na niektóre insektycydy, zwłaszcza z grupy pyretroidów. Wymusza to konieczność stosowania środków o różnym mechanizmie działania oraz skrupulatnego przestrzegania zaleceń dotyczących dawek i terminów zabiegów.

Podsumowanie

Pchełki rzepakowe to jedne z najgroźniejszych szkodników jesiennych w uprawie rzepaku. Ich obecność może znacznie obniżyć plon i jakość uprawy, a czasem doprowadzić do konieczności ponownego siewu. Dlatego tak ważne jest systematyczne monitorowanie plantacji oraz szybka reakcja – zwłaszcza w początkowej fazie rozwoju rośliny.