Osiągnięcia i braki, jak również potrzeby i perspektywy dalszego rozwoju
Powstaje obecnie pytanie, do jakich konkluzji doprowadziły te, z konieczności ogólne, pomijające wiele istotnych problemów, rozważania? Dwudziestoletni rozwój teorii socjalistycznego wychowania moralnego w Polsce Ludowej przyniósł w efekcie sporo osiągnięć. Trudno jednakże iuznać je za wystarczające, jeśli weźmie się pod uwagę ogromne potrzeby społeczne na tym odcinku. Wydaje się, że osiągnięcia te zamykają pierwszy etap rozwoju teorii wychowania moralnego w naszym kraju: etap budowy jej filozoficznych podstaw. Otwiera się natomiast i czeka na swą realizację drugi etap: wypracowania pełnego i konsekwentnego teoretycznego systemu wychowania moralnego. Nie ulega wątpliwości, że jeśli system taki ma konstruktywnie służyć sprawie wychowania człowieka o nowym, socjalistycznym obliczu moralnym, to musi on jasno i wyraźnie precyzować zakres, cele i treści, przedmiot i zasady organizacyjne oraz formy, środki i metody efektywnego kierowania procesem wychowamiia moralnego. Naukowa wiedza o procesach tego wychowania może powstać, tylko w Cyniku rzetelnych i wszechstronnych badań empirycznych, zaś ostatecznym sprawdzianem jej wartości może być tylko społeczna praktyka.