Na tle międzynarodowej dyskusji pomiędzy zwolennikami dwóch wielkich systemów gimnastycznych

Kształtują się poglądy pierwszych metodyków wf: Madeyskiego, Durskiego, Gładysza, Kuczalskiej, Sikorskiego. Krytyka metod freblowskich jest punktem wyjścia dla teorii i metodyki wf dzieci w wieku przedszkolnym (Maria Weryho). Koncepcje polskie tego okresu cechuje realizm w ocenie rzeczywistości wychowawczej. Brak szkoły narodowej stwarza palącą potrzebę akcji kompensacyjnej na gruncie pozaszkolnym, co jest charakterystycznym rysem polskiej linii wychowania fizycznego. W programach instytucji wf odbijają się echa ruchu wolnościowego, szczególnie żywe w Parku Jordana i w „Sokole”, a także akcenty walki klasowej. Te ostatnie znajdujemy m. in. w sporach o ideologiczne oblicze Ogrodów Raua (Sempołowska, Karpowicz), jak też w pracach o fizycznym rozwoju proletariatu, pracach demaskujących biologiczne skutki kapitalizmu (Kosmowski, Miklaszewski). Należy podnieść i to, że już w ostatnim ćwierćwieczu ubiegłego stulecia teoria wf.toruje sobie drogę na uniwersytety (H. Jordan — Kraków, W. Piasecki — Lwów), a z początkiem wieku XX powstaje przy Uniwersytecie Jagiellońskim jako jedno z pierwszych na świecie Studium Wychowania Fizycznego, kształcące kadry nauczycielskie na poziomie akademickim.