Logiczne analizy pojęć i zagadnień
W tym zakresie w ciągu powojennych lat poczyniono u nas co najwyżej pierwsze kroki. Najwięcej tych analiz znajdujemy bodaj w książkach (Pedagogika ogólna, 1946; Dydaktyka ogólna, 1948 i 1959) i bardzo wielu artykułach Kazimierza Sośnickiego. Podjęta w latach 1954—1955 na łamach „Myśli Filozoficznej”, „Głosu Nauczycielskiego”, „Nowej Szkoły” i innych czasopism dyskusja nad potrzebą wykształcenia logicznego nauczycieli (głosy T. Kotarbińskiego, K. Ajdukiewicza, R. Suszki, I. Szaniawskiego, J. Ładosza i in.) oraz zainicjowane przez Kazimierza AjduMewicza i Konstantego Lecha badania nad rolą logiki w procesie wykształcenia szkolnego nie doprowadziły do konkretniejszych wyników. O jakie sprawy i zagadnienia chodziło, orientuje częściowo artykuł S. Wołoszyna O potrzebie badań nad rolą logiki w nauczaniu poszczególnych przedmiotów szkolnych. Za pokłosie tej dyskusji i inicjatywy można w pewnym sensie uważać książkę Tadeusza Kotarbińskiego Sprawność i błąd. Z myślą o dobrej robocie nauczyciela (Warszawa 1956; PZWS) oraz studium tegoż autora Logika szkolna, jej problematyka i znaczenie dla pedagogiki, opublikowane w pracy zbiorowej Pedagogika na usługach szkoły pod redakcją Feliksa Korniszewskiego (Warszawa 1964, PZWS). To ostatnie studium stanowi odpowiednik przedwojennej pracy Kazimierza Ajdukiewicza Logiczne podstawy nauczania (1938). Wspomniana książka Pedagogika na usługach szkoły przynosi również dwie prace F. Korniszewskiego: O potrzebie pedagogiki naukowej i Terminologia w pedagogice, jej stan oraz pilne potrzeby, upominające się o ścisłość w stawianiu zagadnień i precyzję pojęciową w naukach pedagogicznych. Za próbę realizacji tych postulatów można uznać w pewnym zakresie książkę Karola Kotłowskiego Podstawowe prawidłowości pedagogiki (Ossolineum 1964), w której autor „stara się poruszyć najważniejsze sprawy związane z istotą pedagogiki i jej prawidłowościami przy pomocy analizy konkretnych faktów pedagogicznych”le. Inną próbą analizy metodologicznej i logicznej konkretnych pojęć i zagadnień pedagogicznych były prace S. Wołoszyna O uzasadnianiu norm pedagogicznych („Przegląd Filozoficzny”, XŁV, 1949; przedruk w pracy zbiorowej Podstawy pedagogiki pod redakcją B. Suchodolskiego, Warszawa 1960, PZWS) oraz Analiza funktora „powinien” w pedagogicznych zdaniach normatywnych.