Konkretne próby stawiania nowej problematyki badawczej i analizowania jej nowymi metodami
W roku 1949 Biuro Badań i Statystyki Ministerstwa Oświaty, pod kierunkiem M. Falskiego, kontynuuje rozpoczęte w poprzednim roku badania wyników nauczania, rozszerzając ich zakres na trzy klasy (I—III) liceów pedagogicznych oraz szkoły podstawowe i średnie dla dorosłych. Wyniki badań podano jedynie w krótkim artykule pióra M. Falskiego pt. Uwagi wstępne do badań wyników nauczania („Nowa Szkoła”, 1948/49, nr 7). Przy końcu 1950 roku Biuro Badań i Statystyki przestało istnieć, a zadanie prowadzenia dalszych badań powierzono nowo utworzonemu Państwowemu Ośrodkowi Oświatowych Prac Programowych i Badań Pedagogicznych, a w nim Sekcji Teorii Nauczania. Badania te były prowadzone w czerwcu 1950 r. przez zespół pracowników naukowych Ośrodka i studentów Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego przy pomocy licznych komisji złożonych z nauczycieli i pracowników oświatowych pod kierunkiem W. Okonia. Badaniami objęto po szkół w każdym okręgu szkolnym, czyli 154 szkoły w całym kraju, biorąc pod uwagę wszystkie typy szkół ogólnokształcących oraz najbardziej symptomatyczne punkty tych szkół: klasy IV, VII i IX w zakresie języka polskiego i matematyki, klasy IV w zakresie nauki o Polsce i świecie współczesnym oraz klasy IX w zakresie biologii. W metodyce badań ograniczono do minimum ustne sprawdzanie wyników, stosując przede wszystkim metodę prac pisemnych. Ostateczne podsumowanie wyników tych badań zawarte zostało w pracy zespołowej przygotowanej pod redakcją W. Okonia pt. Badanie wyników nauczania w szkołach ogólnokształcących (Warszawa 1951). Badania wyników nauczania kontynuuje W roku 1951 Dział Teorii Nauczania POOPPiBP obejmując tymi badaniami większą ilość szkół i rozszerzając zarazem cele badań (ustalenie przyczyn dobrych i złych wyników, badanie możliwości realizacji programów, ustalenie norm ocen szkolnych) oraz biorąc pod uwagę warunki i metody pracy nauczycieli. Te różnice znalazły wyraz w drugiej z kolei Zespołowej pracy pod redakcją W. Okonia pt. Wyniki nauczania w szkołach ogólnokształcących (Warszawa 1952).