Film, radio, telewizja

Coraz bardziej wzrastająca popularność filmu, radia i ostatnio telewizji stała się podstawą badań nad ich oddziaływaniem. Są one jednak, z wyjątkiem może filmu, ujmowane raczej jako środki masowego przekazu kulturowego, czy nawet po prostu jako środki informacji, nie zaś jako odrębne dziedziny sztuki. Na temat wychowawczej roli filmu trzeba przypomnieć pracę S. Morawskiego Jak patrzeć na film (Warszawa 1955, Filmowa Agencja Wydawnicza) popularne wprowadzenie w zasady estetyki filmowej i elementy wiedzy o filmie także wnikliwe badania nad wpływem wychowawczym filmu dla dzieci, realizowane z powodzeniem przez J. Koblewską-Wróblową w publikacji Film i dzieci, tej samej autorki Film fabularny w szkole, Warszawa 1964, oraz Adama Kulika Mój film, że badań nad upodobaniami filmowymi dzieci w wieku od 7 do 14 lat (Warszawa NK) oraz Upodobania filmowe dzieci, Warszawa 1964, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Brak poważniejszych badań nad tak ważnym zagadnieniem, jak wpływ filmu na młodzież (zajmuje się nim od niedawna Maria Paschalska). Kazimierz Żygulski przeprowadził badania nad rolą filmu, wydając Film w środowisku robotniczym (Warszawa 1962, Wyd. Artystyczne i Filmowe).
Rozwój pedagogiki w PRL Wszystkie wspomniane prace mają charakter analityczny, brak jeszcze pełniejszej syntezy i pogłębionych wniosków na temat wychowania filmowego*, choćby analogicznych do tych, jakie istnieją w dziedzinie wychowania plastycznego czy nawet muzycznego. Teoretyczne podstawy wiedzy o filmie mogą być dla wyprowadzenia tego rodzaju wniosków nader przydatne i w tym kierunku zdają się prowadzić niektóre refleksje Aleksandra Jackiewicza, choćby w Latarni czarnoksięskiej (Warszawa 1956, Filmowa Agencja Wydawnicza), czy Zbigniewa Gawraka artykuły w „Kwartalniku Filmowym”. Rola radia w wychowaniu jest przedmiotem badań realizowanych od paru lat przez Jerzego Kubina. Napisał on: Audycje radiowe w szkole (Warszawa 1957, PZWS) oraz Radio i wychowanie (Warszawa 1964, NK). Radio, jak wynika z tych badań, jest cennym środkiem pobudzającym zainteresowanie i emocjonalne reakcje słuchaczy, jest „filmem naszej wyobraźni”.