Dashą kapustiną po angielsku

Wprawdzie nie stały się przedmiotem dyskusji drukowanej, ale w praktyce badawczej dwudziestolecia zaznaczyło się zgodnie z tymi propozycjami coraz wyraźniejsze zróżnicowanie tradycyjnej „historii wychowania” na historię oświaty i szkolnictwa oraz na historię myśli pedagogicznej i nauk pedagogicznych; pierwszą zajmowali się chętniej historycy, drugą pedagogowie. Tym celom miała służyć m. in. „Biblioteka Tekstów Pedagogicznych” i „Biblioteka Nauczyciela-Demokraty”, wydawane przez PZWS, oraz „Biblioteka Nauczyciela”, wydawana przez Instytut Pedagogiczny w Katowicach. W pierwszej z nich ukazały się m. in wybory pism Locke’a, Mon- taigne’a, Rousseau, Libelta, Uszyńskiego (wiatach 1948—1949), w drugiej ukazało się m. in. krytyczne studium W. S. Szewkina o Deweyu oraz wspomnienia o wybitnych polskich działaczach oświatowych orientacji radykalnej i socjalistycznej. W „Bibliotece Nauczyciela” ukazała sięm. in. praca J. Pietera przedstawiająca system pedagogiczny Deweya (1946). W tym wczesnym okresie, w którym współistniały bardzo różne koncepcje pedagogiczne i w którym pedagogika marksistowska dopiero torowała sobie drogę, sposób przedstawiania dziejów myśli pedagogicznej był bardzo różnorodny. Z czasem jednak tendencjom do kontynuowania burżuazyjnych koncepcji przeciwstawiać się poczęły bardziej skutecznie próby rewizji tradycyjnych sposobów wartościowania i klasyfikowania prądów pedagogicznych i wybitnych postaci, próby nowatorskiego ujęcia przeszłości i odróżnienia w niej nurtów reakcyjnych od nurtów postępowych.